آشنایی با قدم گاه های امام
رضا در یزد: مسجد "بیرون" ابرکوه
قدمگاه علی بن موسی الرضا علیهما
السلام در ابرکوه معروف است. ابرکوه یا ابرقوه ییک از شهرستان های استان یزد است. در
حومه شهرستان ابرکوه مسجدی است که به «مسجد بیرون» معروف می باشد. از قدیم اعتقاد بر
این بود که این مسجد قدمگاه علی بن موسی الرضا علیهما السلام است. در این قدمگاه کتیبه
ای از کاشی معرق در سه رشته خط به عرض تقریبی 65 سانتی متر و طول 5 متر بر پیشانی
سر در ورودی به رنگ های آبی و سفید نصب شده است. خط نسخ این کتیبه از انواع خطوط
کتیبه‌‌ای مسجد گوهرشاد است که بازگو کننده ساخت آن در حدود سال 820 هجری قمری است.
بقایایی از تنها منارة مسجد برجای
مانده است که از قسمت تحتانی آن برای رفتن به پشت بام استفاده می‌شود. استاد پیرنیا
سبک معماری این مسجد را به شیوه خراسانی که در قرن اول هجری شکل گرفته و تا قرن چهارم
ادامه یافته است، ذکر می‌کند و بر این اعتقاد است که طاق‌های دالبری این بنا به طور
آشکار اصل و مبدأ قوس‌های شکنجی مغرب و اندلس را نشان می‌دهد و یکی از خصوصیات جالب
این مسجد نقش درهای ساسانی است که با گچ روی دیوار شرقی ساخته شده است. این بنا به
شماره ثبتی 2170 در تاریخ 17 آذرماه سال 77 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی
نیز در شهریورماه سال 1383 در پاسخ به نامه شورای اسلامی شهر ابرکوه، تاریخ دقیق ورود
آن حضرت به ابرکوه را به طور مستند و با تخمین مسافات و منازل طی طریق شده اعلام کرد. بر اساس اعلام این مرکز، 17 آبان
سال 195 هجری شمسی برابر با هشتم ربیع الثانی سال 201 قمری به عنوان روز ورود آن حضرت
به ابرکوه اعلام شد.
قرار گرفتن قدمگاه علی بن موسی
الرضا علیه السلام در راه باستانی موسوم به راه شاهی، در قرون اولیه اسلامی، وجود آثار
باستانی در منطقه و قدمت بنای مسجد بیرون، از جمله دلائلی است که صحت این قدمگاه را
تأیید می کند.
منبع: سایت کتابخانه موزه و
مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، شهرآرا آنلاین
